Sự mất giá của các đồng tiền trên thế giới sẽ khiến các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài vào VN trở nên đắt đỏ hơn, nhưng về dài hạn dòng vốn FDI sẽ không bị giảm sút.
Biểu đồ thể hiện dòng vốn FDI toàn cầu, dòng vốn vào các nước đang phát triển và dòng vốn vào các nước phát triển từ 2005 – 2014
Sau nhiều vòng đàm phán, Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) giữa VN và Liên minh Châu Âu (EU) đã đi đến những vòng cuối cùng, và có khả năng sẽ sớm được ký kết trong năm nay.
Kỳ vọng từ các FTA
Cùng với các hiệp định khác như Hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) hay Cộng đồng Kinh tế chung ASEAN (AEC), VN đang kỳ vọng một FTA mới sẽ thúc đẩy mạnh dòng vốn đầu tư từ các DN EU, kèm theo đó là công nghệ và các cơ hội hợp tác cho DN Việt. Tuy nhiên, trong bối cảnh đồng EUR liên tục giảm giá từ cuối năm ngoái đến nay, đầu tư vào VN chưa hẳn đã là một lựa chọn tốt đối với các Cty đến từ EU.
Bắt đầu từ giữa năm ngoái đồng EUR đã mất giá so với đồng USD, do sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ. Và kể từ cuối năm ngoái cho đến đầu năm nay, đà giảm giá của đồng EUR đã diễn ra mạnh hơn, cho thấy sự phục hồi không vững chắc của nền kinh tế Châu Âu, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng nợ công của Hy Lạp.
Ông Tomaso Andreatta – Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Châu Âu, cho biết khi đồng EUR có giá trị thấp hơn đồng USD thì các sản phẩm được sản xuất tại Châu Âu sẽ trở nên cạnh tranh hơn so với các sản phẩm đến từ những khu vực mà đồng tiền nơi đó có liên kết chặt chẽ với đồng USD như là ở VN.
Là một người đã làm việc trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng tại VN trong nhiều năm, ông Tomaso cho rằng, đối với các dự án đầu tư được quyết định từ năm ngoái dựa trên đồng EUR thì khi đổi sang tiền đồng VN vào thời điểm này đã ít hơn so với trước. Nói một cách khác, các dự án đầu tư của các Cty đến từ khu vực đồng tiền chung Châu Âu tại VN đã trở nên đắt đỏ hơn, buộc họ phải tăng vốn đầu tư nếu muốn tiếp tục theo đuổi. Nhưng nếu muốn làm vậy cũng không hề đơn giản, khi ngay cả tổng tài sản của các Cty tại khu vực này đã giảm đi nếu quy đổi sang USD. Chính vì vậy, ông Tomaso cho rằng các Cty tại khu vực EU có thể sẽ hoãn hoặc xem xét lại kế hoạch đầu tư trước đó của họ tại VN.
Theo báo cáo về Chỉ số Niềm tin Đầu tư trực tiếp nước ngoài 2015 mới được Cty A.T. Kearney (Mỹ) công bố, có tới 15 nước Châu Âu nằm trong danh sách 25 quốc gia, tương đương 60%, được đánh giá hấp dẫn vốn đầu tư FDI nhất thế giới. Không có một khu vực nào từng chi phối bảng thứ hạng trên như Châu Âu đã làm được trong năm nay, A.T. Kearney nhận xét trong bảng báo cáo.
VN vẫn là điểm đến
Thực tế không chỉ dòng vốn FDI từ Châu Âu vào VN đã trở nên đắt hơn do tác động của việc các đồng tiền mất giá. Nhiều ý kiến cho rằng chiến tranh tiền tệ đã nổ ra vào thời điểm hiện tại, sau khi Trung Quốc phá giá đồng Nhân Dân tệ. Đồng tiền Won của Hàn Quốc và Yên Nhật Bản cũng đã mất giá mạnh so với đồng USD. Tại khu vực ASEAN, đồng tiền của Malaysia và Indonesia cũng đã mất giá mạnh nhất từ khủng hoảng tài chính cuối thập niên 90 của thế kỷ trước.
“Các đồng tiền mất giá sẽ có tác động đến dòng vốn FDI, giá đầu tư sẽ đắt hơn, nhưng nó không ảnh hưởng mạnh đến dòng vốn vào VN”, ông Nguyễn Mại – Chủ tịch Hiệp hội các DN có vốn đầu tư nước ngoài, nói. Theo ông Mại, đầu tư FDI luôn là dài hạn nên các nhà đầu tư sẽ tính toán lại do tác động của tỷ giá và sau đó vẫn quyết định đầu tư dựa trên những yếu tố dài hạn. Thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài cũng cho thấy 8 tháng đầu năm 2015, tổng vốn cam kết FDI vào VN là 13,3 tỷ USD, tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Mại cho rằng nếu xét theo khu vực, Châu Âu đang chịu nhiều tác động xấu từ việc đồng EUR giảm giá, nhưng vốn FDI từ Châu Âu vào VN không nhiều. Trong khi đó, vốn FDI từ Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN vẫn chiếm phần lớn. “Động thái đầu tư mới của các tập đoàn như Samsung, Aeon hay LG cho thấy các nhà đầu tư vẫn coi VN là điểm đến dù biến động tỷ giá có thể đẩy chi phí đầu tư lên chút ít,” ông Mại nói.
Xét về khía cạnh này, ông Thomas Hundt, Giám đốc Cơ quan Đầu tư và Thương mại Đức tại VN cho rằng VN vẫn có nhiều cơ hội để các DN nước ngoài đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất do họ có công nghệ, khả năng đào tạo nhân công và thị trường. Đó cũng là những thứ DN VN thiếu.
Ngọc Linh
