So với mức thấp kỷ lục vào tháng 12 năm ngoái, đồng rúp hiện đã phục hồi 37% và trở thành một trong những đồng tiền tăng giá mạnh nhất thế giới. Song RUB đi lên không đồng nghĩa với việc kinh tế Nga đang trên đà bình ổn.
 Rúp tăng không có nghĩa là kinh tế Nga đang trên đà bình ổn – Ảnh: Reuters
|
Tiền tệ Nga đã có một năm 2014 tồi tệ do giá dầu tuột sâu đi kèm với các lệnh trừng phạt từ phương Tây liên tục giáng xuống. Trong bối cảnh đó, những nhà đầu tư bồn chồn rút 150 tỉ USD ra khỏi đất nước, rúp Nga theo đó mất khoảng 50% giá trị so với đồng đô la Mỹ.
Dù vậy trong những tháng qua, RUB đã đi lên từ điểm đáy, trái phiếu và cổ phiếu Nga cũng diễn biến tốt. Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) hôm 30.4 vừa cắt giảm lãi suất thêm 1,5 điểm phần trăm, xuống còn 12,5%. Tất cả những yếu tố trên khiến nhiều người cho rằng các nhà đầu tư đã quá bi quan về nền kinh tế Nga.
Song theo tờ The Economist, quan điểm trên là sai lầm. CNBC đưa tin một số nhà phân tích cho rằng RUB mạnh không đồng nghĩa với sự ổn định vốn còn mong manh của nền kinh tế Nga.
Nhiều yếu tố cho thấy nền kinh tế Nga hiện tại trông có vẻ tệ hơn so với hồi tháng 12 năm ngoái. Lạm phát tăng 5,6 điểm phần trăm, hiện dừng ở mốc 16,9%. Mức lương thực tế đang giảm nhanh. Dự trữ ngoại hối của CBR đã giảm khoảng 30 tỉ USD trong năm nay hay giảm 130 tỉ USD so với cùng kỳ năm ngoái.
CNBC dẫn lời ông Christopher Granville, giám đốc quản lý hãng nghiên cứu thị trường mới nổi Trusted Sources nói: “Vấn đề của nước Nga là họ đã phải chịu nỗi đau đồng tiền mất giá trong năm qua và hiện nay đang đương đầu với việc RUB phục hồi quá nhanh”.
Các nguyên tắc kinh tế cơ bản hiện không giải thích được sự phục hồi của đồng rúp, nhưng động thái của CBR có thể giải thích được điều này.
Năm ngoái, khi RUB rớt giá, CBR triển khai 50 tỉ USD cho các công ty nước này vay với lãi suất ưu đãi. Điều này đặc biệt hữu ích trong tháng 12.2014, khi các doanh nghiệp Nga đối mặt với “núi” nợ phải trả.
Trong năm nay, các công ty Nga còn lại ít khoản vay nước ngoài phải trả hơn, đã dùng những đồng USD rẻ đó đầu tư vào nhiều tài sản có lợi tức cao hơn của Nga. Điều này hỗ trợ giá trị RUB và một số tài sản Nga.
Tuy nhiên The Economist cho hay sắp tới, đồng tiền tốt nhất thế giới từ đầu năm tới nay sẽ không còn thể hiện tốt vì doanh nghiệp Nga vẫn còn có khoản nợ tổng trị giá 100 tỉ USD đến kỳ hạn thanh toán trong năm nay.
Trong bối cảnh giá trị RUB dù đã tăng nhưng vẫn còn ở mức thấp, dự trữ tiền mặt của họ sẽ giảm đi và việc chi trả nợ có thể trở nên khó khăn hơn. Một nhà tư vấn làm việc tại hãng nghiên cứu Capital Economics cho rằng chính quyền Nga sẽ phải “ra tay” giúp đỡ doanh nghiệp thêm một lần nữa.
Song Anders Aslund thuộc Viện Kinh tế quốc tế Peterson (Mỹ) ước tính CBR chỉ còn khoảng 150 tỉ USD dự trữ ngoại hối lỏng để sử dụng. Yếu tố này cộng với thâm hụt ngân sách lớn và dòng vốn chảy ra cao sẽ khiến dự trữ của CBR hạ thấp đáng kể chỉ trong vài tháng. Điện Kremlin khi ấy có thể phải cố gắng trả hết nợ nước ngoài bằng cách in thêm tiền để mua ngoại tệ, khiến nhiều biến động lớn hơn nữa xảy ra.
Thu Thảo
